بست
بست شیلنگ یا کانکشن شیلنگ درواقع یک قطعه اتصال است که به منظور اتصال شیلنگ ها به یکدیگر و یا به ستیر دستگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد. اینگونه بست ها معمولاً از موادی نظیر: فولاد، آلومینیوم و پلاستیک ساخته می شوند و در انواع مختلف و متنوعی در دسترس مصرف کنندگان می باشد.
بست شیلنگ، یکی از مهم ترین قطعات در سیستم های لوله کشی بشمار می رود که جهت مهار و کنترل جریان سیالات در لوله ها بکار گرفته می شود. به طور معمول بست شیلنگ ها بر اساس نوع جریان، مواد ساخت، قطر و فشار کاری آن ها به دسته های گوناگونی تقسیم بندی می گردند.
اصلی ترین وظیفه بست، ایجاد ثبات در اجسام و همچنین جلوگیری از انحراف و حرکت آن ها می باشد که از کاربرد های عمومی و صنعتی بسیار زیادی در صنعت ساختمان سازی برخوردار است. درواقع می توان با بهره گیری از انواع بست ها، از هر نوع حرکت و نشتی قطعات و اجسام جلوگیری به عمل آورد.
این بست ها موجب می شوند که هرچگونه ماده ای از داخل شیلنگ ها خارج نگردد. همچنین از آنجایی که این قطعات از انعطاف پذیری بالایی برخوردار هستند، در نتیجه در هر کاربردی به بهترین شکل ممکن عمل می کنند.
بسیار مهم است که متناسب ترین و با کیفیت ترین نوع بست را برای کاربری مورد نظرتان انتخاب نمایید. زیرا در صورت مقایرت این قطعات امکان جدا شدن شیلنگ از اتصالات در اثر فشار زیاد، وجود دارد که خسارات جبران ناپذیر بسیاری نیز به همراه خواهد داشت.
یکی از متداول ترین و پرکاربرد ترین انواع بست، بست شیلنگی بوده که بایستی در برابر جریان برق، شرایط آب و هوایی، دمای بالا و زنگ زدگی از مقاومت زیادی برخوردار باشد. هنگام انتخاب بست شیلنگی باید به نکاتی همچون اندازه، جنس و… توجه داشته باشید تا بدین ترتیب بتوانید مناسب ترین و مطلوب ترین نوع بست شیلنگی را به منظور افزایش کیفیت کار مورد نظرتان تهیه فرمایید.
از آنجایی که بست ها معمولا اشکال و انواع مختلفی دارند، با نام هایی مانند: چفت صنعتی، کلیپس و گیره نیز شناخته می شوند.
بست ها از نظر نوع جنس هم با اسامی نظیر: بست های فلزی، بست های استیل، بست های فولادی، بست های برنجی، بست های آهنی، بست های آلومینیومی، بست های لاستیکی، بست های مسی و بست های لاستیکی معروف هستند. چرا که متریال ساخت این بست ها از فولاد ضد زنگ، پلاستیک، برنج، آلومینیوم و سایر موارد ذکر شده، می باشد.
همانگونه که پیش تر نیز به آن اشاره شد، برخی از بست ها از جنس فولاد ضد زنگ بوده که این مواد از مقاومت قابل توجهی در برابر سایش، خوردگی و… برخوردار هستند. به همین منظور در اماکنی که احتمال خوردگی و زنگ زدگی در آن ها وجود داشته باشد، بیشتر مورد استفاده قرار خواهند گرفت. همچنین در صنایع خودرو سازی و دریایی هم از این نوع بست ها بهره گیری به عمل می آید، زیرا در شرایط آب و هوایی، دمای بالا و… مقاوم تر از دیگر انواع بست هستند.
همانند مدل های مختلف این قطعات صنعتی، جنس آن ها نیز از تنوع بالایی برخوردار بوده که معمولا بسته به موقعیت کاری و محیطی لحاظ می گردد. هر یک از این جنس ها با توجه به بهره گیری از آلیاژ های گوناگون در گروه مختص به خود قرار می گیرند. از کاربردی ترین و پر مصرف ترین آلیاژ های بست می توان به: استیل، برنج، فولاد، آلومینیوم، پلاستیک، چوب، مس و آهن اشاره کرد که در بخش ابتدایی این مطلب هم به آن اشاره شده بود.
اندازه بست ها، یکی دیگر نکات مهم در خصوص این محصولات بشمار می رود. به طور معمول بست های شیلنگ بر روی قطر و یا قسمت خارجی شیلنگ قرار می گیرند، بنابراین اندازه آن ها بر اساس قطر خارجی شیلنگ محاسبه می شود. به عنوان مثال: برخی از بست ها مناسب شیلنگ هایی با قطر 1.2 اینچ تا 29 اینچ می باشند، برخی دیگر نیز متناسب با شیلنگ هایی با قطر 13 اینچ تا 19 اینچ طراحی و تولید می گردند.
به زبان ساده تر اندازه انواع بست شامل، بست های خیلی کوچک، بست های کوچک، بست های متوسط، بست های بزرگ و بست های خیلی بزرگ می باشد. لازم به ذکر است که در مواردی به منظور محاسبه اندازه گیری این قطعات از ارتفاع هم استفاده می شود، این بدان معناست که می توان گفت گونه ای از بست ها بلند و گونه ای دیگر کوتاه هستند.
کاربرد های بست
بست شیلنگ یکی از مهم ترین و پرمصرف ترین قطعات به منظور افزایش استحکام و ایمنی شیلنگ محسوب می شود که انواع شیلنگ های صنعتی را به دستگاه های مربوطه و یا در مواردی به یکدیگر متصل کرده و همچنین اجسام و دیگر قطعات را در کنار هم به صورت ایمن قرار می دهد.
بست شیلنگی، فشار وارد شده بر روی شینگ را به شکل یکپارچه و یکدست در تمامی نقاط پخش می کند، از همین رو برای شیلنگ هایی با قطر زیاد و یا سیستم های دارای لرزش، بسیار مناسب و کاربردی می باشد.
این قطعات به دلیل ضخامت مطلوب و پخش فشار متعادل، به منظور بهره گیری در انواع شیلنگ ها، لوله ها، سیستم های خنک کننده و… مورد استفاده قرار می گیرند.
به این نکته توجه داشته باشید که اهمیت و کاربری اینگونه بست ها زمانی نمایان می شود که سیالات در داخل شیلنگ های مورد نظر عبور کنند، چرا که این بست ها هستند که با افزایش استقامت شیلنگ به راحتی قادر خواهند بود از نشت مایعات جلوگیری به عمل آورند.
از اینگونه قطعات صنعتی در کاربرد های گوناگون در محیط های باز و بسته بهره گیری می شود. به عنوان مثال بست های پلاستیکی به علت دوام بالا در مقابل رطوبت، گزینه بسیار مناسبی برای استفاده در اینگونه مکان ها بشمار می روند.
بست لوله نیز به راحتی با احاطه کردن طول لوله، کابل و یا قطعات کار کرده و به ساختار یا دیواره ها متصل می گردد و اینگونه سبب ثابت ماندن لوله به شکل محکم و با دوام در محل مناسب خود، می گردد.
مزایای بست
از مهم ترین مزیای انواع بست شیلنگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تنوع بسیار زیاد در اندازه، مدل، جنس و…
- کاهش قابل توجه میزان نشتی شیلنگ
- سطوح قیمت گوناگون و مناسب به دلیل بهره گیری از متریال های مختلف
- صرفه جویی زمان نصب
- دارای استاندارد های ISO،BS ،DIN ، ANSI
- انعطاف پذیری بالا
- قابلیت تنظیم اندازه
- جلوگیری از ساییدگی و سوراخ شدن شیلنگ به علت برخورداری از سطوح داخلی صاف و یکدست
- مقاومت قابل توجه و دوام در برابر بار و فشار بالا
- اتصال استاندارد، مطلوب و ایمن
- برخورداری از قابلیت اتصال موقت به دلیل نیاز به باز کردن مجدد
انواع بست
همانطور که در ابتدای مطلب نیز به طور جامع به این نکته اشاره کردیم، بست انواع گوناگونی دارد که در ادامه به شرح آن ها خواهیم پرداخت.
انواع گوناگون بست به شرح زیر می باشد:
بست کمربندی
اینگونه بست ها از رایج ترین نوع بست بشمار می روند. بست کمربندی با وجود اینکه از کارایی ساده ای برخوردار بوده، توانسته است به یکی از متداول ترین و پر مصرف ترین بست ها بدل شوند. این نوع بست ها نیز مشابه دیگر بست ها، در متریال ها و سایز های متنوعی تولید می گردند.
لازم به ذکر است که از بست کمربندی جهت شیلنگ ها و لوله هایی که فشار در آن ها کم بوده، بهره گیری به عمل می آید.
بست دو نقطه ای
این نوع بست برای اتصال دو قطعه شیلنگ به یکدیگر استفاده می گردد.
بست چهار نقطه ای
از این مدل بست ها جهت اتصال چهار قطعه شیلنگ به هم بهره گیری می شوند.
بست یکپارچه
اینگونه بست نیز از قابلیت اتصال دو یا چند شیلنگ به صورت یکپارچه و یکدست به یکدیگر برخوردار می باشد.
بست آچاری
این بست ها برخلاف بست های کمربندی در مکان هایی که فشار بسیار زیاد بوده مورد استفاده قرار می گیرند. درواقع بست آچاری به منظور کاربرد های سخت و سنگین مناسب می باشد و از لحاظ هزینه نیز می توان گفت که در دسته بست های گران قیمت جای دارد.
بست دنده ای
بست های دنده ای به منظور اتصال دو قطعه شیلنگ با اندازه های مختلف به هم استفاده می شود.
بست لوله ای
این مدل بست همانگونه که از نامش نیز مشخص است، جهت اتصال لوله ها به یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
بست کوپلینگ
از بست شیلنگ کوپلینگ برای اتصال دو شیلنگ دارای فشار بالا به هم بهره گیری می شود.
بست هیدرولیک لوله
اینگونه بست ها به منظور برقراری اتصال میان لوله ها و شیلنگ ها در سیستم های هیدرولیک استفاده می گردند.
بست گردان
بست های گردان برای کنترل جریان سیالات در لوله به کار می‌روند و با چرخش دسته، سیالات در لوله کنترل خواهند کرد.
بست یک طرفه
این نوع بست ها جهت کنترل جریان سیالات در یک جهت استفاده می شوند و در حالت بسته، جریان سیالات را مهار می نمایند.
بست دو طرفه
از این بست ها برای کنترل جریان سیالات در دو جهت بهره گیری به عمل می آید و همانند بست یک طرفه، در حالت بسته، جریان سیالات را مهار می کند.
بست غیر بازگشتی
این مدل بست نیز به منظور جلوگیری از برگشت جریان سیالات به سمت مبدأ، به کار گرفته می شوند.
بست فلزی
همانطور که از نام این نوع بست شیلنگ هم مشخص است، جنس آن از فلز بوده و برای کاربرد هایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر فشار و دما دارند، مناسب می باشد.
بست پلاستیکی
این نوع بست از پلیمر ساخته شده و جهت کاربرد هایی که نیاز به انعطاف پذیری بیشتری دارند، مطلوب است که به دلیل برخورداری از هزینه کمتر و همچنین سبک بودن این قطعات، در سیستم های کم فشار مورد استفاده قرار می گیرند.
بست پنوماتیکی
اینگونه بست نیز برای کنترل جریان هوا در سیستم های پنوماتیکی به کار گرفته می شود.
بست فولادی
جنس این بست ها از فولاد بوده و برای استفاده در سیستم هایی با فشار و دمای بالا مناسب هستند.
بست آلومینیومی
این بست ها از جنس آلومینیوم ساخته می شوند و به علت وزن سبک و البته مقاومت بالا در برابر خوردگی، در سیستم هایی که به دلیل شرایط زیست محیطی حساس هستند، مورد استفاده قرار می گیرند.
بست لاستیکی
اینگونه بست ها از جنس لاستیک و یا سیلیکون بوده که به منظور ایجاد اتصال میان لوله هایی با اندازه قطر کوچک تر به لوله های بزرگتر، از آن ها بهره گیری به عمل می آید.
بست متهور
این مدل بست بیشترین کاربرد را در صنایع خودرو سازی، کشاورزی، دریایی، نفت و گاز دارد.
بست چدنی
اینگونه بست ها از جنس چدن بوده که به شکل دو تیکه تولید می شوند و در صنایع پر فشار مورد استفاده قرار می گیرند.
بست بالابر
بست های بالابر در برخی از صنایع مانند: صنایع دریایی، ساختمان سازی، عمران و معدن به کار می روند.
بست گالوانیزه
این مدل بست به دلیل کیفیت بالا و قیمت مناسب بسیار پرمصرف و کاربردی می باشند که ایمنی کار و ایجاد ثبات در قطعات را فراهم می کنند.
بست بدون مهره
این بست ها به منظور برقراری اتصال میان لوله های بدون مهره کاربرد دارند.
بست استیل
این نوع بست ها نیز درواقع از خانواده بست های کمربندی بشمار می روند که دارای ساختار دو تکه (بدنه و قفل) می باشند.
بست بدون دنده
بست های بدون دنده برای اتصال لوله ها و شیلنگ ها به کار گرفته می شوند.
بست جکوارد
این نوع بست جهت ایجاد اتصال میان لوله ها و شیلنگ ها در سیستم های هیدرولیکی مورد استفاده قرار می گیرد.
نکته: در زمان انتخاب و خرید انواع بست، حتما به کیفیت و نوع کارای این قطعات توجه داشته باشید تا بدین ترتیب بتوانید از خسارات احتمالی پیشگیری به عمل آورید.